Op de beboste helling van de steilrand liggen restanten van twee bakstenen huisjes. Het bovenste deel, net onder de bovenkant van de helling, was gebouwd boven een waterbron met rijkelijk bronwater (Snelle Sprong). Vanuit het bronwaterhuisje aan de bovenkant van de helling stroomde het water een paar meter naar beneden naar het zogenaamde filterhuisje, waarna het water via een lange buis naar de bottelarij aan de Kasteellaan liep.
Johan Hendrick Antonij van Basten Batenburg uit Lichtenvoorde startte in 1887 op het terrein van kasteel Holtmühle een fabriek voor koolzuurhoudend water: SS-water. De bottelarij was eerst gevestigd in de huidige boerderij nabij de Holtmühle aan de Kasteellaan 18. Rond 1905 werd het bedrijf verplaatst naar de andere zijde van de Holtmühle, de huidige Tiendschuur. Vanaf 1915 ging het minder goed met het bedrijf, maar in 1924 volgde een succesvolle periode tot begin jaren ’50. In 1975 stopte de fabriek.
Tussen 2020 en 2024 zijn de restanten van het filterhuisje geconserveerd. In de periode hiervoor hadden stormen ervoor gezorgd dat er verschillende dode bomen over de restanten heen waren gevallen. Een dikke laag bladeren deed de rest: een stukje industriële historie werd volledig aan het oog onttrokken. Om te voorkomen dat de interessante geschiedenis aan de vergetelheid wordt ontrukt, werd een consolidatieplan gemaakt en werd ondersteuning verleend door de gemeente, provincie Limburg en de Heem. Na het verrichten van een bosinspectie werd de toegangsweg naar de bouwrestanten vrijgezaagd. Uiteraard zijn alleen dode stammen en takken verwijderd. Daarna is voorzichtig het bladerenpakket op de fundamenten verwijderd. Bouwbedrijf In ‘t Zand uit Lomm zorgde voor de restauratie: stenen zijn vastgezet, nieuwe ondersteuning voor stabiliteit is gemetseld en de restanten zijn gevoegd. De geconsolideerde bouwsels zijn opgenomen in een bestaande wandelroute, zodat iedereen kennis kan nemen van dit interessante plekje Tegelen. De provincie Limburg gaf met een subsidie een mooie financiële impuls voor het verwezenlijken van het project.
De bron kan helaas niet meer in gebruik worden genomen. Het water kwam over een kleilaag, die oostelijker is afgegraven. Tevens heeft Wasserwerk Nettetal uit het betreffende watervoerende pakket water gepompt. De bron is dus opgedroogd.
Zie hieronder diverse foto’s van de opruimwerkzaamheden, het herstel én de historie van de Snelle Sprong.
Reacties zijn welkom!
