Op 24 januari 2025 werd bij de opening van de nieuwe bibliotheek in Tegelen een bijzonder kunstwerk onthuld: het Tegels wapen van Carla Bongaerts. Het kunstwerk bestaat uit 15 keramische elementen van chamotteklei, in de majolica-techniek. Het werk is in 1987 gemaakt door Carla, dochter van de Tegelse keramist Jac. Bongaerts, als meesterproef voor een opleiding tot keramist. Het werk was 30 jaar zoek en is in 2018 in het bezit gekomen van de Heemkundige Kring Tegelen.
Keramische leer-werkplaats
Het is maart 1985 als zeven cursisten in de Tiendschuur beginnen aan de opleiding tot keramisch vakman: Mart Koolen, Carla Bongaerts, Miek Hermkens, Niek Hoogland, Miep Bouman, Bern Martens en Guus Hornix. Onder het vakbekwaam oog van docent Theo Van Rens krijgen ze een opleiding in fijnkeramische technieken en vaardigheden. De opleiding wordt na drie jaar afgesloten met een meesterproef.
Het idee voor de leer-werkplaats is afkomstig van het arbeidsbureau in Tegelen. Doel was enerzijds vakbekwame mensen op te leiden in een oud Tegels ambacht en anderzijds zeven werklozen een nuttige tijdsbesteding te bieden. In het huidige keramiekcentrum bij kasteel Holtmühle krijgen de cursisten les in onder meer typisch Tegelse technieken die in de vergetelheid dreigen te raken, zoals de driekleurentechniek en de ringeloortechniek. Ze leren onder leiding van Theo van Rens beelden en vazen maken en worden daarnaast bedreven in het decoreren ervan. Een van de cursisten is Carla Bongaerts, dochter van de zeer bekende keramist Jac. Bongaerts.
De cursisten mogen voor hun examenopdracht met een eigen ontwerp aan de slag. Carla kiest ervoor om een tableau van het Tegels wapen te maken van chamotteklei, in de majolica-techniek. Eind 1987 is het werkstuk klaar. Weliswaar nog niet geglazuurd, maar dat is voor de jury geen belemmering om het resultaat te beoordelen met een voldoende. Uiteindelijk slagen alle cursisten voor het diploma fijnkeramist. Met lof van emeritus-professor Op de Laak, oud-docent monumentale kunst aan de Rijksacademie voor beeldende kunsten in Amsterdam. Hij noemde de meesterproef ‘van grote klasse’.
Uit het oog
Daarna verliest Carla het kunstwerk uit het oog. Ze heeft geen idee waar het gebleven is. De enige tastbare herinnering zijn foto’s en het krantenknipsel van een artikel uit de Tegelse Courant van 17 oktober 1987. Tot het tableau plots na meer dan dertig jaar weer opduikt. De Heemkundige Kring krijgt een tip over de verkoop van een bijzonder keramisch tableau dat het Wapen van Tegelen voorstelt. Om te voorkomen dat het werk buiten Tegelen terecht komt, handelt de vereniging snel. Omdat niet bekend is wie de maker van het tableau is, plaatst de Heem meteen na de aankoop een oproep op haar Facebookpagina om de naam van de kunstenaar te achterhalen. Binnen één dag reageert Carla op de foto. Het is een emotioneel weerzien. Ze is blij verrast dat haar werk weer terecht is en kan haar geluk niet op. Tegelijkertijd is ze erg benieuwd hoe de Heem eraan komt, aangezien ze zelf al die tijd vergeefs naar het examenwerk heeft gezocht. Volgens degene die het tableau te koop aanbood, is het afkomstig uit het voormalig gemeentehuis van Tegelen, aldus de Heem.
Een nieuw leven
Na een lange zoektocht naar een passende locatie, krijgt het kunstwerk van Carla Bongaerts nu een nieuw leven. Kunstenaar Sjaak Smetsers maakte een stalen raamwerk, waarmee de keramische elementen die tezamen het kunstwerk vormen, schitterend tentoongesteld kunnen worden. Het werk is nu dus te bezichtigen in de Tegelse bibliotheek, nabij de boeken over Tegelen en Steyl. De bibliotheek beschikt over een uitgebreide collectie boeken over Tegelen en Steyl, die uitgeleend of onder het toeziend oog van het wapen, op de leestafel bekeken kunnen worden.